Το μονοπάτι που οδηγεί από τον κήπο που περιβάλλει το περίπτερο, στο δωμάτιο του τσαγιού, έχει σχεδιαστεί ώστε να διακόπτει την επαφή με τον έξω κόσμο. Το πλούσιο πράσινο που το περιβάλλει, οι ξεραμένες πευκοβελόνες πάνω στις ακανόνιστες πλάκες του, τα γεμάτα βρύα πέτρινα φανάρια που υπάρχουν εκατέρωθεν και η ηρεμία του χώρου, δίνουν την αίσθηση ότι βρίσκεσαι βαθιά μέσα σε ένα δάσος, όπου το πνεύμα θα βρει την ευκαιρία να ξεφύγει από την τριβή της καθημερινότητας.
Λίγο πριν φτάσουν οι καλεσμένοι, ο υπεύθυνος της τελετής γεμίζει με καθαρό νερό μια πέτρινη γούρνα που υπάρχει έξω από το περίπτερο. Τους υποδέχεται με μια υπόκλιση και χωρίς να ανταλλαχθεί καμία κουβέντα μεταξύ τους, καθαρίζουν τα χέρια και το στόμα με νερό και εισέρχονται στο δωμάτιο. Οι καλεσμένοι μπαίνουν μέσα (μέσω μιας πολύ μικρής πόρτας) σύμφωνα με την σειρά της ιεραρχίας τους, με τον πρώτο να αποτελεί το τιμώμενο πρόσωπο της τελετής και τον σύνδεσμό τους με τον οικοδεσπότη.
Αφού ανταλλαχθούν οι τυπικοί χαιρετισμοί, σερβίρεται ένα μικρό γεύμα από συγκεκριμένα πιάτα (φτιαγμένα από εποχιακά υλικά και μόνο) σε μια προκαθορισμένη, από το τυπικό της τελετής, σειρά. Η επιλογή των σκευών γίνεται προσεκτικά ώστε να αναδείξει το θεματικό/εποχιακό χαρακτήρα του γεύματος, το δε περιεχόμενο των πιάτων είναι τόσο λεπτεπίλεπτο σε γεύση και μορφή, που προσεγγίζει τα όρια της ποίησης.
Τα δεύτερο μέρος της τελετής, ξεκινά με την προετοιμασία του koicha, ενός παχύρευστου πράσινου τσαγιού. Χρησιμοποιώντας προκαθορισμένες κινήσεις, ο οικοδεσπότης καθαρίζει εξονυχιστικά τα σκεύη που θα χρησιμοποιήσει και ξεκινάει την παρασκευή του τσαγιού. Σε μια κούπα μπολ θα βάλει τρεις κουταλιές σκόνης μάτσα, συμπληρώνει ζεστό νερό και με ένα αναδευτήρα από μπαμπού, το μετατρέπει σε αφρώδες koicha.
Ο πρώτος καλεσμένος, με μια υπόκλιση, παίρνει με το δεξί του χέρι την κούπα από τα χέρια του οικοδεσπότη και την ακουμπά στην αριστερή του παλάμη, τη σηκώνει στο ύψος του μετώπου για να τον τιμήσει, την στρίβει με το δεξί του χέρι τρεις φορές και πίνει από αυτήν. Αφού σκουπίσει το χείλος της κούπας, την ξαναστρίβει με το δεξί του χέρι στην αρχική της θέση και την παραδίδει στο δεύτερο καλεσμένο, που ακολουθεί ακριβώς την ίδια διαδικασία. Κανείς δεν επιτρέπεται να μιλήσει, παρά μόνο ο τιμώμενος καλεσμένος στον οικοδεσπότη - ότι πει θα γίνει στα πλαίσια της τελετουργία του τσαγιού. Όταν όλοι πια έχουν πιεί, ο οικοδεσπότης καθαρίζει ξανά σχολαστικά τα σκεύη που χρησιμοποιήθηκαν και τότε ο τιμώμενος της τελετής, θα τον παρακαλέσει να αφήσει τους καλεσμένους να εξετάσουν το σετ των (πολύτιμων) σκευών.
Ο οικοδεσπότης αποσύρεται για λίγο από το δωμάτιο και επιστρέφει με γλυκά, τα οποία θα συνοδέψουν το, το ελαφρύ τσάι (usucha) που θα τους προσφέρει. Τα γλυκά που προσφέρονται, είναι φτιαγμένα στο σχήμα κάποιου σχεδίου της φύσης (πχ σαν φύλλο δέντρου) και επιλέγονται έτσι ώστε να βρίσκονται σε αρμονία με τα σκεύη που θα χρησιμοποιηθούν στην τελετή. Στη συνέχεια, ετοιμάζει μια κούπα usucha για κάθε καλεσμένο. Το τσάι αυτό πίνεται για να καθαρίσει το στόμα από το γεύμα, αλλά και για να προετοιμάσει τους καλεσμένους να ετοιμαστούν να εγκαταλείψουν τον ιδεατό κόσμο του τσαγιού.
Μετά και τα παραπάνω, αρχίζουν να γίνονται ορατές οι τέσσερεις αρχές, πάνω στις οποίες, στήριξε ο Σεν Νο Ρικιού τη φιλοσοφία της τελετής του τσαγιού:
Αρμονία (Wa): τα σκεύη που θα χρησιμοποιηθούν, η διακόσμηση της τοκονόμα, η εποχή του χρόνου, το φαγητό που θα προσφερθεί, η ώρα της ημέρας, η ηλικία των καλεσμένων - όλα αυτά θα μελετηθούν προσεκτικά από τον οικοδεσπότη, ώστε αλληλεπιδράσουν αρμονικά και να καταλήξουν σε ένα αδιάσπαστο σύνολο.
Σεβασμός (Kei): η μικρή πόρτα του περιπτέρου αναγκάζει τους καλεσμένους να μπουν στο δωμάτιο σκυφτά, ώστε να εμπεδωθεί μεταξύ τους ένα κλίμα ταπεινότητας, σεβασμού και ισότητας ανεξάρτητης από την κοινωνική τους θέση
Καθαρότητα (Sei): όποιος μπαίνει μέσα στο δωμάτιο της τελετής, καλείται να καθαρίσει το μυαλό του από όλες τις σκέψεις και έννοιες (ο τελετουργικός καθαρισμός των σκευών της τελετής, γίνεται για να υπογραμμίσει ακριβώς αυτό)
Ηρεμία (Jaku): Κατά τη διάρκεια της τελετής, ο οικοδεσπότης και οι καλεσμένοι στοχεύουν να φτάσουν σε μια αίσθηση απόλυτης ηρεμίας
Ύπουλα απλή και ολότελα παράδοξη, ριζωμένη και μεγαλωμένη μέσα στη φιλοσοφία του Ζεν, η τελετή του τσαγιού αποτελεί μια ζωντανή έκφραση της ανατολικής φιλοσοφίας και έχει αποκτήσει πλέον το χαρακτήρα μιας μικρής θρησκευτικής εμπειρίας. Οι Ιάπωνες, χρησιμοποιώντας το Ταοϊστικό πρότυπο του μονοπατιού, αναφέρονται σε αυτή και ως Cha-do (δρόμος του Τσαγιού) και χωρίς να παραβλέπουν την κοινωνική της λειτουργία, της αποδίδουν φιλοσοφικές προεκτάσεις: ‘μια αλληλουχία κινήσεων, σχεδιασμένη να απαλείψει από το μυαλό σκέψεις άσχετες, ταπεινές ή άνευ πραγματικής σημασίας…’
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου