Οι γιοί του ανέμου

H αυτοκτονία αντί της ατιμωτικής παράδοσης υπήρξε μια από τις βασικές θέσεις του κώδικα μπουσίντο και καθόρισε εν πολλοίς τη φιλοσοφία των σαμουράι. Η παράδοση αυτή, ριζωμένη βαθιά στην ιαπωνική πολεμική κουλτούρα σε συνδυασμό με την προσπάθεια των Ιαπώνων να αναστρέψουν τη ροή του πολέμου στον Ειρηνικό, οδήγησε στην έναρξη των επιθέσεων καμικάζι.

Η τακτική αυτή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στις 10 Οκτωβρίου του 1944 από τον ναύαρχο Onishi, διοικητή της ιαπωνικής αεροπορικής δύναμης των Φιλιππίνων. Όταν ο Onishi συνειδητοποίησε ότι απέναντι στον τεράστιο αμερικάνικο στόλο που εισέβαλλε στις Φιλιππίνες, διέθετε μόλις 100 αεροσκάφη, σκέφτηκε ότι αν δεν χρησιμοποιούσε κάποια από αυτά ως ‘βόμβες καθοδηγούμενες από ανθρώπους’, δε θα είχε καμία ελπίδα επιτυχίας.

Ο στρατός υιοθέτησε σχεδόν άμεσα τη νέα αυτή τακτική και μεγάλος αριθμός πιλότων μετατέθηκαν σε tokkotai (πτέρυγες Ειδικών Επιθέσεων - το επίσημο όνομα των μονάδων καμικάζι). Παράλληλα, με καταχωρήσεις στις εφημερίδες της εποχής, που προέβαλαν (υπερβολικά) την ηρωική δράση των πιλότων καμικάζι, έγιναν προσκλήσεις μαζικής κατάταξης στις νέες μονάδες.

Μέχρι το τέλος του πολέμου, έγιναν περίπου 3,000 επιθέσεις αυτοκτονίας, με αντίτιμο για τις αμερικανικές δυνάμεις 400 πλοία χτυπημένα ή κατεστραμμένα, 5,000 ναύτες νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες. Το ένα τρίτο από τις συνολικές απώλειες πιλότων, ήταν νέα παιδιά, καθώς προς το τέλος του πολέμου, όταν πια υπήρχε σοβαρή έλλειψη πιλότων, ο στρατός κατέφυγε στην ύστατη λύση της στρατολόγησης των πανεπιστημιακών φοιτητών.

Αν και υπάρχει η αντίληψη περί αθρόας και αυθόρμητης προσέλευσης εθελοντών, γεγονός είναι ότι στους υποψήφιους πιλότους καμικάζι ασκήθηκαν έμμεσες πιέσεις, που στόχευαν στον πατριωτικό τους αίσθημα και τον προσωπικό τους κώδικα τιμής. Ειδικά οι φοιτητές που κλήθηκαν να στελεχώσουν τις μονάδες tokkotai ήταν ιδιαίτερα σκεπτικιστές για το όλο εγχείρημα και την προοπτική του πρόωρου θανάτου, αλλά αποδέχτηκαν το βαρύ φορτίο σεβόμενοι το δίπτυχο ‘πίστη και υπακοή στην πατρίδα’.

Δυο από τα πιο δυνατά σύμβολα που χρησιμοποίησε η στρατιωτική προπαγάνδα για να περιβάλλει με αίγλη τις μονάδες tokkotai, ήταν τα άνθη της κερασιάς (του ιαπωνικού συμβόλου της εφήμερης αλλά αιώνιας ομορφιάς) και ο ναός Yasukuni. Έτσι, η θυσία των πιλότων για την πατρίδα, παραλληλίζονταν με τα πέταλα του λουλουδιού της κερασιάς που ο αέρας ρίχνει στο χώμα, ενώ με το ανθισμένο κλαρί της κερασιάς, συμβολιζόταν η αναγέννηση της ψυχής του πιλότου στο ναό Yasukuni και η ανάδειξή του σε θεϊκό πνεύμα-προστάτη (erei) της χώρας.

Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω απόσπασμα από το ημερολόγιο μιας δεκαπεντάχρονης μαθήτριας, της Shoko Maeda που το τέλος του πολέμου τη βρήκε να προσφέρει τις υπηρεσίες της ως βοηθητικό προσωπικό σε μια από τις σημαντικότερες βάσεις μονάδων tokkotai, το αεροδρόμιο της πόλης Chiran:

‘Γεμίζουμε τα κόκπιτ των αεροπλάνων με άνθη κερασιάς. Όταν φύγουν κουνάμε κλαδιά κερασιάς σε χαιρετισμό ενώ τα αεροπλάνα μπαίνουν σε σχηματισμό μάχης.

 

Ανεβαίνουν ψηλά στα σύννεφα μέχρι που γίνονται μικρές κουκκίδες και μετά κατεβαίνουν ξανά χαμηλά ανοίγοντας τα κόκπιτ. Παντού γύρω μας βρέχει πέταλα κερασιάς, πέφτουν σε χιλιάδες απ’ τον ουρανό σα νιφάδες χιονιού. Το θέαμα είναι εκπληκτικό.

Τους ευχόμαστε καλή τύχη στην αποστολή τους. Είναι λίγο μετά τις 4 το απόγευμα. Δε θα επιστρέψουν…’